Deelnemers zeggen vaak na afloop van de training “deze manier van communiceren is overal toepasbaar. Dit is fundamenteel. Dit gaat over een basishouding hoe we als mensen met elkaar kunnen omgaan. Dit zouden we allemaal moeten leren. Waarom wordt dit niet onderwezen vanaf de lagere school?”
“Ja dat weten we”, antwoorden we dan, “maar zou je ook zijn gekomen als we dat vooraf hadden gezegd?”
De meesten lachen dan en zeggen: “nee, waarschijnlijk niet”.
Sinds wij in aanraking kwamen met Speaking Circles® en Relational Presence® hebben we samen met andere collega’s naar woorden en manieren gezocht om de bijzondere werking hiervan uit te kunnen leggen. We merkten al snel dat dat nog niet zo makkelijk was.
In 2001 schreef Yannoula Karabinis hierover al in een bedrijfsmagazine van Atos Origin Consultants: “Hoe beschrijf je datgene wat je juist door de ervaring heeft geraakt?” Enthousiasme voor het diepe effect van Relational Presence ontstaat na de ervaring.
Het bijzondere is dat Relational Presence bijna te simpel voor woorden is.
Het gaat erom dat je met je volle aandacht in het hier-en-nu bewust aanwezig bent en beschikbaar bent voor verbinding met jezelf én met een ander/anderen via een perifere, ontspannen blik.
Als je zo aanwezig bent, mensen ziet en hoort en jezelf laat zien en horen, zijn de effecten nogal groots. Er ontstaat een sfeer van veiligheid, vertrouwen en wederzijds respect waarin iedereen evenredig aan bod komt en je durft uit te spreken wat er in je opkomt.
‘Psychological safety’ noemen ze dat in een groot onderzoek binnen Google naar hun meest succesvolle teams. Het bleek na lang zoeken het meest belangrijke ingrediënt voor succesvolle teams. Niet de samenstelling van de teams, niet de individuele kennis en ervaring maar de manier waarop iedereen in het team gezien en gehoord wordt voor wie hij of zij is.
Hoe creëer je ‘psychologische veiligheid’ met elkaar? Wij hebben een antwoord dat werkt en dat iedereen zich eigen kan maken in relatief korte tijd: Relational Presence.
Moeten we dat dan (opnieuw) leren?
Ja, hoe eenvoudig de methodiek ook is, het ontdekken en herkennen ervan vraagt om een veilige leeromgeving.
Misschien ook omdat er op zoveel plekken gebrek aan echte aandacht is. Onze gewoonte om niet in het hier-en-nu aanwezig te zijn, is zo normaal geworden dat we nauwelijks doorhebben wat de effecten daarvan zijn.
Laatst zei een deelnemer nog “ik heb als projectleider iedere dag mijn start meeting. Ik besef me nu hoe eenzijdig ik dat oppak en geen echte interesse heb in mijn teamleden. Ik kijk ze ook helemaal niet bewust aan als ik spreek of luister. Ik kijk naar het scherm. Zij denk ik ook”
Maar hoe krijg je ‘volledige aandacht’ voor elkaar?
Daar hebben we toch helemaal geen tijd voor?
Valt mee. Het vraagt om 1 seconde.
Eén seconde om de keuze te maken. Eén seconde om te beseffen dat de kwaliteit van verbinding altijd te maken heeft met de kwaliteit van onze aandacht. Een seconde om te bouwen aan psychological safety in welk team dan ook.